Weneckie Biennale Architektury 2023 odbywa się pod hasłem The Laboratory of the Future (Laboratorium przyszłości) i jest kuratorowane przez Lesley Lokko – architektkę, pedagożkę i autorkę bestsellerowych książek, jak również założycielkę African Futures Institute w Akrze w Ghanie.
Biennale Architektury 2023 realizuje te krytyczne postulaty poprzez szereg wystaw: główną, prezentacje pawilonów narodowych jak również bogaty program towarzyszący rozciągnięty w czasie od maja do października 2023.
Sprawdziliśmy jak prezentują się polskie akcenty w Wenecji. Poza ekspozycją w Polskim Pawilonie zdecydowanie warto odnotować jeszcze kilka inicjatyw. Oto one!
Instalacja Datament w Pawilonie Polskim na Biennale Architektury 2023
Punktem wyjścia dla pokazu są cyfrowe metody przetwarzania informacji. Instalacja w Pawilonie stara się udowodnić, jak bardzo zniekształcony obraz świata uzyskujemy za ich sprawą. Stalowa konstrukcja Datament to odwzorowanie kształtów czterech domostw z czterech wybranych krajów. Pozwala ona doświadczać z pozoru obiektywnych, cyfrowych danych w ich „fizycznej” postaci.
Do współpracy zaprosił Annę Barlik, artystkę wizualną i Marcina Strzałę, architekta i projektanta.
Konstrukcja składająca się z niemal dwóch tysięcy metrów kolorowych profili stalowych powstała na podstawie uśrednionych i uogólnionych danych dotyczących kształtu, rozmiaru i układu funkcjonalnego mieszkań w różnych strefach geograficznych. Kraje zostały wybrane pod kątem tego, jak dużo wytwarzają i gromadzą danych statystycznych. Instalacja wiernie odzwierciedla źródłowe informacje, nie ma jednak żadnego przełożenia na faktyczną sytuację mieszkaniową w miejscach, z których informacje te pochodzą. Narzędzie, które miało porządkować rzeczywistość, staje się źródłem błędu.
Tytułowy neologizm Datament oznacza wszechobecny „establishment danych” nieustannie kształtujący rzeczywistość, w której przyszło nam żyć, tworzyć i mieszkać.
BothAnd Group na wystawie The Laboratory of the Future
BothAnd Group to kolektyw badawczo-projektowy złożony z czterech architektów – Jarka Adamczuka, Alice Clarke, Andrew’a Ó Murchú i Kate Rushe. W swoich działaniach dążą do poszerzenia zakresu praktyki architektonicznej w dobie świadomości ekologicznej. Podstawową motywacją ich pracy jest zrozumienie zachowania żywych systemów oraz projektowanie środowisk, które zapewniają bardziej równy status wszystkim formom życia.
Ich projekt, The Landscape Rehearsals, pokazywany w ramach sekcji Żywność, Rolnictwo i Zmiany Klimatu, BothAnd Group rysuje powiązania między kulturą i ekologią irlandzkich krajobrazów sprzed okresu głodu a dzisiejszą Nigerią, otwierając tym samym debatę na temat lokalnych systemów produkcji żywności w zmieniającym się klimacie.
Robert Konieczny i KWK Promes na wystawie Time Space Existance
Ekspozycja w Palazzo Bembo prezentuje innowacyjne propozycje w obrębie rozwiązań dla zrównoważonego rozwoju w jego licznych formach, od skupienia się na środowisku i krajobrazie miejskim po rozwijające się rozmowy na temat innowacji i recyklingu materiałów.
Pracownia KWK Promes prezentuje Galerię Sztuki Współczesnej PLATO w Ostrawie, stanowiącą świetny przykład nadania nowej funkcji historycznemu budynkowi, przy zastosowaniu innowacyjnych technologii. Pokazowi towarzyszy premiera albumu prezentującego wybrany dorobek katowickiego biura. Album wydany nakładem Images Publishing i zredagowany przez Philipa Jodidio.
Franta Group na wystawie Time Space Existance
Ekspozycja prezentuje innowacyjne propozycje w obrębie rozwiązań dla zrównoważonego rozwoju w jego licznych formach, od skupienia się na środowisku i krajobrazie miejskim po rozwijające się rozmowy na temat innowacji i recyklingu materiałów.
Villa Reden. Nietypowy apartamentowiec wpisany w zabytkową okolicę
W ramach tego pokazu śląskie biuro Franta Group, prezentuje swój projekt apartamentowca Reden w Chorzowie. Wielorodzinny budynek o czarnej elewacji z elementami z jasnego drewna nawiązuje do otoczenia i historii okolicy. Forma budynku wynika bezpośrednio z wielobocznego nieregularnego ukształtowania terenu oraz chęci zachowania drzew na działce. Zaokrąglone narożniki nawiązują do charakteru międzywojennych willi z sąsiedztwa.
Stefan Krygier i jego Ośrodek Kondensacji Formy
Wystawa Stefana Krygiera w Wenecji eksploruje jego trzy główne dzieła jako malarza, architekta i profesora łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych, prezentowane zbiorczo jako Centrum Kondensacji Form. Zorganizowana przez Muzeum Sztuki wystawa z okazji 100. urodzin artysty jest największą jak dotąd międzynarodową prezentacją twórczości Krygiera jako głównego twórcy łódzkiej awangardy oraz ucznia i współpracownika Władysława Strzemińskiego. Na wystawie prezentowane są monumentalne kompozycje przestrzenne złożone ze zmiennych układów składowych (fraktali). Przełomowa koncepcja kompozycji opiera się na interaktywnym charakterze „nieskrępowanej gry” rozpowszechniających się elementów i operuje wrażliwością i aktywnością przypadkowych jej uczestników. Ekspozycja nie jest częścią programu Biennale ale jej obecność przypada na czas międzynarodowego przeglądu.
Co jeszcze warto zobaczyć na Biennale Architektury 2023?
Będąc w Wenecji swoje kroki na pewno warto skierować na wystawę główną, a w dalszej kolejności do Climate Wunderkammer, która przedstawia zbiór narracji z naszej planety poprzez rysunki, filmy i nagrania głosowe i ma na celu zanurzenie się w wielozmysłowym doświadczeniu wpływu zmian klimatycznych.
Rozczarowaniem na pewno nie będzie także sztuka House Amosa Gitai, która jest adaptacją jego tryptyku filmów o domu w Jerozolimie. Gitai jest z wykształcenia architektem, a jego ojcem był nieżyjący już Munio Gitai Weinraub, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli dziedzictwa Bauhausu w Izraelu.
Przyjemnością będą również odwiedziny w Pawilonie narodowym USA, gdzie prezentowana jest wystawa zatytułowana Everlasting Plastics. Zespół kuratorski zgromadził artystów i projektantów, którzy przyglądają się wpływowi wszechobecnego materiału na nasze życie i planetę.
Jedną z mocniejszych propozycji w ramach pawilonów narodowych jest na pewno instalacja The Ball Theatre zaproponowana przez Francuskich artystów i kuratorów. Powstała, aby rozbudzić nasze pragnienia utopii. Jego półkulisty kształt można interpretować zarówno jako ziemski globus, jak i lustrzaną kulę, kiczowatą ikonę epoki, w której jeszcze można było imprezować. Ta rozrywkowa aura sugeruje nowe podejście do dzisiejszych kryzysów, w którym nacisk nie jest już kładziony na sytuacje pełne napięcia, ale na możliwość alternatywnej, pogodniejszej przyszłości.
Biennale Architektury w Wenecji
Najstarsze i najbardziej prestiżowe międzynarodowe wydarzenie poświęcone tematowi budownictwa i architektury. Impreza podejmuje dialog z bieżącymi, palącymi tematami świata poprzez szereg ekspozycji w ramach programu głównego, wystaw w pawilonach narodowych oraz niezliczone imprezy towarzyszące. Edycja Biennale 2023 jest kuratorowana przez Lesley Lokko pod hasłem „Laboratorium przyszłości” i po raz pierwszy w historii skupia się na projektantach i architektach z rejonu Afryki oraz Afrykańskiej diaspory. Biennale otworzyło się 20 maja i potrwa do 26 listopada 2023 roku.
