Czy ekoprojektanci przedefiniują nasz świat? Oto 30 najbardziej obiecujących designerów, którzy odmienią nasz świat.
Tempo negatywnych zmian, z którymi mamy dziś do czynienia, nie nastraja do optymistycznego myślenia o przyszłości. Zaczęliśmy tonąć w wyprodukowanych przez siebie „dobrach” i nadszedł czas na przeprojektowanie świata, jaki znamy. I choć machinę napędzaną konsumpcjonizmem trudno zatrzymać, wybraliśmy twórców, którzy kreują realną zmianę.
Mają odwagę i determinację, by wprowadzać na rynek niekonwencjonalne oraz często zaskakujące rozwiązania i materiały.
Marjan van Aubel
Rocznik 1985. Ukończyła Royal College of Art (Design Products MA) w 2012 roku oraz Rietveld Academy DesignLAB (BA) w roku 2009. Tworzy wielokrotnie nagradzaną, innowacyjną pracownię projektowania solarnego, która wprowadza energię słoneczną do codziennego życia. Stawia na projektowanie dla pozytywnej przyszłości poprzez łączenie dziedzin zrównoważonego rozwoju, projektowania i technologii. Integruje energię słoneczną z naszym otoczeniem, m.in. w budynkach i przedmiotach. Celem Marjan jest sprawienie, aby energia słoneczna była dostępna dla każdego. Jej najbardziej znaczące prace to Sunne, Current Table, Power Plant i dach pawilonu holenderskiego na World Expo 2020 w Dubaju. Współpracowała z takimi globalnymi markami jak COS, Timberland czy Swarovski w celu przyspieszenia globalnego przejścia na energię słoneczną. Jej twórczość można znaleźć w stałych kolekcjach, m.in. w MoMA w Nowym Jorku, Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie, Stedelijk Museum w Amsterdamie czy Vitra Design Museum w Weil am Rein w Niemczech.
Theresa Bastek i Archibald Godts
Duet, który od 2017 roku prowadzi w Brukseli Studio Plastique. Ich praktyka łączy krytyczne refleksje z dogłębnymi badaniami złożonych łańcuchów dostaw materiałów i infrastruktur technologicznych. Studio buduje sieci współpracy wokół tematów istotnych dla współczesnego społeczeństwa, strategicznie pozycjonując rolę projektanta w ewoluującym krajobrazie przemysłu, kultury i ludzkiego doświadczenia. Opracowali m.in. płytki Forite, wykonane ze szklanych elementów wyrzuconych kuchenek mikrofalowych i piekarników, a także termoplastyczne tworzywo wykorzystujące liście, igły, korę, ale też odpady poprzemysłowe, np. pył drzewny i inne drewniane odpady.
Marni Bowman
Projektantka mebli, absolwentka międzynarodowej uczelni Elisava w Barcelonie, gdzie w ramach programu studiów magisterskich Design Through New Materials opracowała nowatorski i zrównoważony materiał z wyrzuconych muszli i kryształów – Post Luxury. Punktem wyjścia dla projektu były ogromne stosy muszli ostrygowych, które można zobaczyć wzdłuż autostrady w nadmorskim miasteczku Fanny Bay w Kanadzie, słynącego z hodowli ostryg. Projekt pozycjonuje się na styku nauki, projektowania i sztuki, a jego paliwem jest doświadczenie Marni w dziedzinie nauk środowiskowych i projektowania mebli.
Natsai Audrey Chieza
Urodzona w Zimbabwe, a mieszkająca w Londynie projektantka, przedsiębiorczyni i mówczyni zaangażowana w pielęgnowanie odpowiedzialnej i bioróżnorodnej przyszłości. Studiowała projektowanie architektoniczne na Uniwersytecie w Edynburgu, a następnie uzyskała tytuł magistra w dziedzinie Material Futures w Central Saint Martins w Londynie. W ciągu ponad 10 lat eksperymentów stworzyła nowe, oparte na projektowaniu procesy i ramy koncepcyjne dla barwienia tkanin za pomocą bakterii, czym przyczyniła się do rozwoju biodesignu. W 2018 roku założyła inicjatywę Faber Future z siedzibą w Londynie, wypełniającą lukę między postępem naukowym a światem rzeczywistym, co sprzyja odpornej biogospodarce dzięki współpracy z biotechnologią i branżami kreatywnymi. Natsai wystawiała m.in. w Centre Pompidou w Paryżu, Vitra Design Museum w Weil am Rein w Niemczech i Science Gallery w Dublinie.
Callum Ferguson
W obszarze zainteresowań tego szkockiego projektanta leży walka z zanieczyszczeniem plastikiem oraz tworzenie demokracji partycypacyjnych i połączeń między ludźmi a miejscami. Jego projekt Plastibank, zaprezentowany w finale make me! 2021, porusza temat zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi. Idea projektu zakłada umożliwienie użytkownikom uczestnictwa w giełdzie materiałów, na której mogliby deponować swoje plastikowe odpady i otrzymywać w zamian kredyty finansowe.
Marek Głogowski
www.behance.net/marekglogowski
Rocznik 1993. Badacz i projektant działający w branży kreatywnej od 2016 roku. Ukończył Design Academy Eindhoven i ASP w Warszawie na Wydziale Wzornictwa. W praktyce badawczej poszerza klasyczne rozumienie designu, badając powiązania między technologią a środowiskiem. Marzy o świecie, w którym symbioza zastąpi konkurencję jako dominującą zasadę rządzącą społeczeństwem. Jego prace obejmują motion design, projektowanie produktu i materiałów. Autor biokompozytu grzybowego – Reishidesign. Jego twórczość była prezentowana w Polsce, Holandii, Chinach i Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
Jessica den Hartog
Rocznik 1992. Przekształca plastikowe odpady w graficzne obiekty artystyczne, które mają inspirować i informować widza o wartości odpadów. Każdy etap procesu projektowego przeprowadza sama – od zbierania plastiku, przez jego recykling, po projektowanie i tworzenie produktów. Jej kolekcje są efektem dogłębnych studiów nad projektowaniem materiału, koloru i form. Obecnie tworzy w Culemborg w Holandii.
Nienke Hoogvliet
Rocznik 1989. Ukończyła Lifestyle & Design w Willem de Kooning Academy w Rotterdamie. Założyła autorskie studio projektowe zajmujące się badaniem materiałów oraz projektowaniem eksperymentalnym i konceptualnym. W projekcie Sea Me jej studio bada, jak wodorosty mogą przyczynić się do bardziej zrównoważonego działania przemysłu tekstylnego. Po latach badań nad naturalnymi barwnikami z wodorostów Nienke została również współzałożycielką firmy Zeefier, która koncentruje się na produkcji naturalnych barwników z wodorostów dla przemysłu tekstylnego. Prace jej studia były wystawiane na całym świecie, m.in. w Artipelag w Sztokholmie, Centre Pompidou w Paryżu, Centraal Museum w Utrechcie, Cooper Hewitt Design Museum w Nowym Jorku, Textielmuseum w Tilburgu i Victoria & Albert Museum w Londynie.
Marlene Huissoud
Projektantka eksperymentalna, która działa w obszarze sztuki i designu, a także pracuje jako freelancer dla różnych firm. W 2014 roku ukończyła kierunek Material Futures w Central Saint Martins w Londynie, gdzie opracowała projekt From Insects, który opierał się na eksploracji materiałów owadzich pochodzących od pospolitej pszczoły miodnej i indyjskiego jedwabnika. Prace Marlene w sposób etyczny kwestionują właściwości zasobów naturalnych oraz sprzeciwiają się roli designu w społeczeństwie i jego wykorzystaniu w dzisiejszych czasach. Jej dzieła były wystawiane na całym świecie w najważniejszych instytucjach, m.in.: Victoria & Albert Museum w Londynie, Centre Pompidou i Musée des Arts Décoratifs w Paryżu, Chamber w Nowym Jorku, Design Miami w Bazylei, Design Museum w Barcelonie, Artipelag Museum w Sztokholmie, Rossana Orlandi w Mediolanie, MAK w Wiedniu oraz na Design Days w Dubaju.
Sonia Jaśkiewicz
Rocznik 1992. Absolwentka Industrial Design w School of Form Uniwersytetu SWPS, studiowała także na University of Arts w Londynie. Twórczyni start-upu Waste Lab. Przedmiotem jej zainteresowań jest szukanie nowych zastosowań dla nietypowych materiałów oraz sam proces eksperymentalny mający na uwadze dobro środowiska naturalnego. Zajmuje się przede wszystkim tworzeniem przedmiotów i materiałów z lokalnych odpadów. Brała udział w międzynarodowym projekcie Precious Plastic w Eindhoven. Jej prace były prezentowane m.in. w Design Museum w Londynie, podczas Gdynia Design Days, Dutch Design Week, a także na wystawach w Sydney, Pekinie i Hongkongu. Jest laureatką konkursu Distributed Design Awards w kategorii Future Thinking i finalistką międzynarodowego konkursu make me! dla młodych projektantów.
Luisa Kahlfeldt
Rocznik 1991. Projektantka produktów i konsultantka kreatywna mieszkająca w Berlinie. Założycielka Sumo Baby i Rayas Collective. Ukończyła studia licencjackie w zakresie wzornictwa przemysłowego w Central Saint Martins w Londynie oraz studia magisterskie w Ecal w Lozannie (Szwajcaria). Współautorka wielokrotnie nagradzanej, ekologicznej pieluszki Sumo, zaprojektowanej dla wrażliwej skóry dziecka. Jest laureatką 2018 Fondation USM Design Grant oraz 2019 Swiss James Dyson Award. W 2021 roku jej praca została wyróżniona niemiecką nagrodą Sustainability Award oraz Red Dot Design Award.
Fernando Laposse
Rocznik 1988. Meksykański projektant mieszkający w Londynie, kształcił się w Central Saint Martins jako projektant produktów. Fernando specjalizuje się w przekształcaniu naturalnych materiałów w wyrafinowane dzieła sztuki. W swoich pracach wykorzystuje włókna roślinne, takie jak sizal, loofah i liście kukurydzy. Tworzy obiekty, w których materiały oraz ich historyczne i kulturowe powiązania z danym regionem i jego mieszkańcami zajmują centralne miejsce. W swoich pracach porusza takie tematy jak: kryzys ekologiczny, utrata bioróżnorodności, rozpad społeczności, migracja oraz negatywny wpływ globalnego handlu na lokalne rolnictwo i kulturę żywności. Jego projekty były wystawiane m.in. podczas Triennale di Milano, w Cooper Hewitt Design Museum, The Design Museum w Londynie, Victoria & Albert Museum, World Economic Forum i Miami w Bazylei.
WooJai Lee
Koreańsko-nowozelandzki artysta i projektant. Absolwent Design Academy Eindhoven i Royal Melbourne Institute of Technology. Założyciel i dyrektor kolektywu projektantów The Materialists. Jego praktyka koncentruje się wokół odpadu papierowego. Poprzez eksperymenty materiałowe poszukuje w nim ukrytego potencjału. Przekształcając makulaturę w niekonwencjonalne elementy mebli, wnętrz i rzeźb, WooJai rzuca wyzwanie stereotypowym sposobom pracy z tym materiałem. Od 2016 roku uczestniczył w wielu wystawach w całej Europie i Azji, w tym w Stedelijk Museum w Amsterdamie, Saatchi Gallery w Londynie i Space B-E Gallery w Seulu. Jego prace znajdują się w stałej kolekcji Schaudepot Lab, Vitra Museum w Niemczech.
Julia Leszczyńska
Rocznik 1998. Studentka Wydziału Sztuk Projektowych ASP w Łodzi. Dwukrotna finalistka międzynarodowego konkursu Arts of Fashion, organizowanego w Paryżu i Antwerpii. W obszarze jej zainteresowań jest poszukiwanie alternatywnych rozwiązań dla tworzyw sztucznych z wykorzystaniem biodegradowalnych komponentów. Wykonała prototyp buta przyjaznego dla środowiska naturalnego, używając grzyba kombucha i bioplastiku. Obecnie pracuje nad ekologicznym materiałem na bazie ziaren kawy mającym właściwości nawozów naturalnych dla roślin domowych i ogrodowych. W przyszłości będzie on mógł użyźnić glebę, a także dodać jej niezbędnych wartości odżywczych.
Christien Meindertsma
Rocznik 1980. Absolwentka Koningin Wilhelmina College w Culemborgu, VWO i Design Academy Eindhoven (Het Atelier). W swoich pracach bada życie produktów i surowców. W niektórych przypadkach rezultatem jej projektów może być zapis samego procesu, a w innych jej badania prowadzą do powstania produktów komercyjnych. Christien stara się ujawniać procesy, które w wyniku industrializacji stały się ukryte, a także zachęcić do głębszego zrozumienia materiałów i produktów, które nas otaczają. Jej prace znajdują się w kolekcji MoMA (Nowy Jork), The Victoria & Albert Museum (Londyn) oraz Vitra Design Museum (Weil am Rein). Zdobyła trzy nagrody Dutch Design Award (2008) oraz nagrodę Index (2009) za PIG 05049. Jej projekt Flax Chair zdobył Dutch Design Award i Future Award (2016).
Carolien Niebling
Urodziła się w 1984 roku w Maastricht w Holandii. Mieszka i pracuje w Zurychu. Jest projektantką i badaczką, która specjalizuje się w projektach związanych z żywnością. W swojej pracy wykorzystuje design do łączenia dziedzin nauki i żywności. W 2014 roku otrzymała tytuł magistra projektowania produktu w École Cantonale d’Art de Lausanne (ECAL). Jej badania zaowocowały książką „The Sausage of the Future”, wydaną przez Lars Müller Publishers w 2017 roku.
Marlena Norowska
Rocznik 1996. Absolwentka Wydziału Wzornictwa ASP w Warszawie, studiowała również Interaction Design w National College of Art and Design w Dublinie oraz projektowanie graficzne w ASP w Katowicach. Zajmuje się projektowaniem produktów i elementów grafiki użytkowej. Interesuje ją komunikacja wizualna oraz etap researchu w procesie projektowym. Została wyróżniona podczas wystawy „Coming Out – Najlepsze Dyplomy ASP w Warszawie” za pracę licencjacką „Obwara – urny ceramiczne” – projekt urn dla ludzi i zwierząt. Zajęła trzecie miejsce w konkursie make me! 2021 na Łódz Design Festival. Obecnie pracuje w Studiu Rygalik.
Tamara Orjola
Projektantka produktów oraz badaczka, która pozyskuje włókno z igieł sosnowych i przekształca je w tkaniny, kompozyty i papier. Jako projektantka żyjąca w czasach wzrostu konsumpcjonizmu, rosnącej populacji i zmian klimatycznych za kluczowe uważa zrozumienie globalnego obrazu i całego cyklu stosowania materiałów. Ukończyła z wyróżnieniem Design Academy Eindhoven (2016), wydział wellbeing w Latvian Academy of Art oraz Art and Design College of Riga.
Jorge Penadés
Rocznik 1985. Studiował projektowanie wnętrz w Escola Superior de Disseny i d’Arts Plàstiques Llotja w Barcelonie oraz w Istituto Europeo di Design w Madrycie – ukończył go z tytułem magistra w dziedzinie eksperymentalnego projektowania i myślenia koncepcyjnego. Jako projekt dyplomowy opracował nowy materiał wykonany z resztek z fabryk skóry. Seria Structural Skin to komentarz do praktyki marnowania skóry w przemyśle modowym i propozycja recyklingu tych przemysłowych resztek. Samodzielnie wyprodukowane tworzywo pochodzi w całości z zasobów zwierzęcych. W trakcie produkcji nie używa się żywic ani składników chemicznych. Projektant tworzy z niego meble i elementy oświetleniowe.
Jade Ruijzenaars
www.futurematerialsbank.com/material/shrimp-shells/
Multidyscyplinarna projektantka urodzona i wychowana w Amsterdamie. Ukończyła studia licencjackie w zakresie projektowania stylu życia w Willem de Kooning Academy (2016). Zdobyła nagrodę badawczą za swój ceramiczny projekt dyplomowy Crangon Crangon, w którym odpady krewetek stawały się elementem szkliwa. Obecnie pracuje nad swoją ceramiką i dalszym rozwojem szkliwa krewetkowego. Celem Jade jest umożliwienie wglądu w proces przetwarzania krewetek, jak również w możliwości tego materiału.
Marta Rzepińska
www.behance.net/martarzepinska
Absolwentka Wydziału Rzeźby i Działań Przestrzennych na UAP. Na co dzień zajmuje się grafiką projektową, rysunkiem, animacją, rzeźbą i wzornictwem. Projektuje elementy wystaw interaktywnych, interesuje ją też projektowanie doświadczeń. Kieruje się zasadą szacunku do natury, wykorzystując w swoich projektach materiały naturalnego pochodzenia lub takie, które można powtórnie przetworzyć. Stworzyła kredki Bubel, wykonane z odpadków kuchennych: fusów z zielonej herbaty, obierek marchewki i buraka, zewnętrznych, „brzydkich” liści czerwonej kapusty, a także z ekologicznego wosku sojowego. Projekt był prezentowany podczas finału konkursu make me! 2021.
Tino Seubert
Rocznik 1986. Tworzy prace, w których króluje zestawienie tego, co organiczne, z tym, co przemysłowe. Dogłębnie angażuje się w proces tworzenia swoich dzieł, zarówno w przypadku obróbki drewna, kamienia czy metalu, jak i elektroniki czy ręcznego anodowania aluminium. Tino jest twórcą projektu The Colour of Air – atramentu składającego się z cząstek stałych, które powstają w wyniku niepełnego spalania paliw kopalnych w domach i w przemyśle. Projektant dba o to, aby surowiec w jego pracach był nieodłączną częścią całego procesu, a nie jedynie wartością wizualną.
James Shaw
Absolwent Royal College of Art, projektant i twórca eksplorujący materiały w sposób praktyczny. W swoich realizacjach rzuca wyzwanie pojęciu odpadów, aby tworzyć z nich nowe, piękne materiały. Jego projekty powstają głównie z wyrzuconego plastiku, który artysta zamienia w kolorowe, organiczne formy przedmiotów codziennego użytku. James ma na koncie nominację do Design Museum Designs of the Year Award oraz wygraną w Arc Chair Design Award. Jego prace znajdują się m.in. w stałych kolekcjach MoMA, The V&A, The Montreal Museum of Art, The Design Museum Ghent i The Museum of London.
Tessa Silva
Brytyjsko-brazylijska artystka wizualna i projektantka. Jej praca Feminised Protein to studium wykorzystania białek mleka jako materiału do ręcznej produkcji drobnych przedmiotów. Poszukiwania Tessy skłaniają zarówno do retrospektywnej, jak i prospektywnej kontroli naszej kultury materialnej. Artystka wykorzystuje rzemiosło jako narzędzie do badania relacji między ludźmi i zwierzętami, w szczególności badając rolę samic ssaków w patriarchalnej strukturze społecznej i kulturowej. Projekt był wystawiany w Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie, Muzeum Sztuki Użytkowej w Wiedniu oraz madryckim centrum kultury Palacio de Cibeles.
Maja Sobura
Urodziła się w 1993 roku w Katowicach. Projektantka, absolwentka School of Form, Design Academy Eindhoven i londyńskiej Royal College of Art. Finalistka make me! oraz zwyciężczyni pierwszej edycji konkursu Kreacje z Natury. Maja balansuje na granicy sztuki i współczesnego designu. Jej proces twórczy oparty jest na eksperymentowaniu z materiałami i łączeniu tradycyjnego rzemiosła z nowymi technologiami. Obecnie skupia się na pracy z odpadami tekstylnymi, próbując wydobyć piękno materiałów przeznaczonych do utylizacji. Zajmując się projektem „I’m not wasted”, opracowała nową technikę, którą określa jako „dekonstrukcję konstrukcji” – tworzy z syntetycznych tkanin nowe, organiczne formy przy użyciu wysokich temperatur.
Basse Stittgen
Rocznik 1990. Ukończył Design Academy Eindhoven w 2017 roku i od tego czasu jego prace były wystawiane w V&A Museum, Stedelijk Museum w Amsterdamie, NGV w Melbourne i na 13. Shanghai Biennale of Architecture. Od 2017 roku prowadzi też autorskie studio w Amsterdamie. Działa na styku designu, sztuki i badań nad materiałem. Opracował m.in. projekt Blood Related – kolekcję obiektów w pełni wykonanych z odpadów krowiej krwi. Z kolei jego projekt badawczy Tree of Culture ukazuje ogromny potencjał, jaki oferuje lignina w połączeniu z celulozą. Realizacje Bassego są częścią kolekcji MAK Vienna, Museum de Fundatie w Zwolle i Wellcome Collection.
Sanne Visser
Holenderska projektantka pracująca i mieszkająca w Londynie. W 2016 roku ukończyła studia magisterskie na kierunku Material Futures w Central Saint Martins. Jest eksploratorką materiałów, twórczynią i badaczką. Sanne skupia się głównie na swoim trwającym projekcie The New Age of Trichology, w którym bada potencjał odpadów ludzkich włosów. W jego ramach nie tylko prowadzi badania, ale także tworzy obiekty, uczestniczy w wystawach i dzieli się swoją wiedzą poprzez prezentacje i warsztaty.
Laura van de Wijdeven
Ukończyła studia na wydziale Lifestyle Design w Willem de Kooning Academy w Rotterdamie (2016). W 2017 roku założyła własne studio projektowania materiałów LVDW w Rotterdamie. Bada przyszłość zrównoważonych materiałów z biofilnego punktu widzenia. Jej celem jest wzbogacenie wnętrz poprzez wykorzystanie organicznych odpadów i materii biopochodnej. Laura jest m.in. dwukrotną finalistką konkursu make me! (2020 i 2022) – zaprezentowała tam zwycięski projekt Eggshell Ceramic, czyli nowatorski materiał ze skorupek jajek, oraz Jute Tile – płytki z jutowymi włóknami.
Weronika Wojnarowicz
Rocznik 1996. Projektantka wzornictwa i usług, pracuje nad transformacją firm do obiegu zamkniętego. Absolwentka Wydziału Sztuk Projektowych ASP w Łodzi. Obecnie asystentka w Pracowni Modelowania Procesów Użytkowych na macierzystej uczelni. Pasjonatka sztuki, technologii i zrównoważonego projektowania, rozwija się w kierunku tworzenia innowacyjnych rozwiązań. Interesuje się tematyką spekulatywnego i regeneratywnego designu. Swoją drogę w tworzeniu biomateriałów rozpoczęła jeszcze podczas studiów, próbując wykorzystać odpad przemysłowy z dębu korkowego, który jest jednym z najbardziej zrównoważonych materiałów na świecie.
Billie van Katwijk
Ukończyła Design Academy Eindhoven (2017) i uzyskała tytuł magistra badań artystycznych na Uniwersytecie w Amsterdamie (2022). Jako projektantka chce pokazywać sprzeczności i dotykać tabu. Odpady z rzeźni przerabia na luksusową skórę, pozostałości z kanału zamienia w glazurę, a popioły z kremacji przekształca w delikatną porcelanę. Jej projekty prowokują do myślenia i angażowania się w dialog. Prowadzi autorskie studio w Amsterdamie.
![9. edycja ŁDF za nami. Konsekwentnie w każdym calu [zdjęcia]](https://www.designalive.pl/wp-content/uploads/2015/10/1Marek_Swoboda_Fotografia-57-640x360.jpg)
