Bioluminescencja to zdolność emitowania światła przez żywe organizmy. Wbrew pozorom nie jest to zjawisko rzadkie. Świecące organizmy żyją powszechnie w morzach i oceanach. W Polsce możemy np. obserwować samice świetlików, których odwłoki emitują światło, aby przyciągnąć partnera. Czasem w ciemnościach możemy zobaczyć fosforyzujące drewno – to świeci obecna w próchnie grzybnia opieńki miodowej.
Właśnie zjawisko bioluminescencji stało się dla Pani Jurek inspiracją do zaprojektowania ekologicznych lamp. Razem ze Stanisławem Łoboziakiem, biologiem z Centrum Nauki „Kopernik”, stworzyli prototypy oświetlenia emitującego światło bez konieczności korzystania z energii elektrycznej. Do projektu wykorzystano bioluminescencyjne okrzemki – jednokomórkowe glony, żyjące w niektórych morzach i oceanach. Ich obecność sprawia, że fale morskie uderzając o brzeg zapalają się magicznym niebieskim światłem. – Okrzemki to jednokomórkowe organizmy pozbawione układu nerwowego. Nie ucierpiały w naszym projekcie – śmieją się twórcy.
Te niezwykłe organizmy mają wbudowany biologiczny zegar, który kontroluje świecenie. Okrzemki świecą nocą i tylko wtedy, kiedy są w ruchu. W ciągu dnia kumulują wytwarzaną w procesie fotosyntezy energię. Do życia potrzebne jest im tylko światło dzienne oraz mikroelementy znajdujące się w wodzie morskiej. Dodatkowo w procesie fotosyntezy organizmy te pochłaniają szkodliwy dwutlenek węgla. Lampa z okrzemkami może emitować światło przez okres od 6 do 9 miesięcy. Potem wystarczy rozcieńczyć ich hodowlę świeżą wodą morską i cały proces zaczyna się od nowa.
Lampy Pani Jurek powstały z połączenia szklanych słoików i drewnianych elementów pozwalających wprawić okrzemki w ruch. Można kołysać nimi przerzuciwszy przez ramię, potrząsać lub używać jak klepsydrę. Gwint ukryty w drewnianych uchwytach pozwala na wymianę słoików i w ten sposób samodzielną modyfikację kształtu lampki.
Projekt bioluminescencyjnych lamp jest formą eksperymentu i ma pokazać potencjał istniejący w przyrodzie. Bioluminescencję możemy wykorzystać w przyszłości do tego, aby oświetlać nasze mieszkania, ulice i miasta za pomocą alternatywnych źródeł energii.
Więcej na: www.panijurek.pl
