Poznajcie Etel – markę, która w niezwykły sposób łączy modernizm z nowoczesnym brazylijskim wzornictwem.
Narodzony w połowie XX wieku brazylijski modernizm, w przypadku mebli charakteryzujący się niskimi profilami, mocnymi liniami i prostą estetyką, przeżywa dziś prawdziwy rozkwit, osiągając zawrotne ceny na aukcjach designu i pojawiając się w najbardziej wysublimowanych projektach wnętrz.
Marką, która zwróciła międzynarodową uwagę na brazylijski modernizm, dzięki czemu meblowe dziedzictwo tego kraju jest dziś rozpoznawane na całym świecie, jest Etel. Firmę założyła w 1985 roku projektantka samouk Etel Carmona.
Miłość od pierwszego wejrzenia
W latach 80. podczas remontu swojego wiejskiego domu w stanie São Paulo Etel Carmona postanowiła samodzielnie odnowić meble znajdujące się na jego wyposażeniu. Pod warstwami farby i lakieru odkryła niewiarygodne piękno drewna i konstrukcji. To była miłość od pierwszego wejrzenia!
Przez następne lata tworzyła własne kolekcje, zapraszała do współpracy znanych projektantów oraz zajmowała się reedycją brazylijskich mebli modernistycznych, przyczyniając się do zachowania i pielęgnowania tego dziedzictwa.
Dziś w portfolio Etel znajdują się zarówno klasyki modernizmu, jak i meble o nowoczesnym designie. Marka nadal przywraca do życia ważne historyczne kreacje najbardziej znanych brazylijskich projektantów, jak Oscar Niemeyer, Oswaldo Bratke czy Jorge Zalszupin, jednocześnie wprowadzając na scenę meble współczesnych twórców (na przykład Patricii Urquioli). Wszystkie meble są wykonywane w Brazylii przez najlepszych rzemieślników, a nad międzynarodową ekspansją marki czuwa dziś córka Etel, Lissa Carmona.
Żyd, Polak, Brazylijczyk
Jednym z czołowych reprezentantów brazylijskiego modernizmu jest Jerzy (Jorge) Zalszupin, zmarły w 2020 roku w wieku 98 lat w São Paulo. Urodził się w Warszawie, lecz przez większość życia mieszkał w Brazylii. Po maturze, w 1939 roku, miał rozpocząć studia na politechnice w Paryżu, wojna jednak wymusiła zmianę planów: zamiast w Paryżu, Jorge wraz z ojcem i siostrą znaleźli się w Bukareszcie. Początkowo uczęszczał do tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych, jednak gdy lepiej poznał język, przeniósł się do Instytutu Architektury. W 1949 roku wyemigrował do Brazylii, gdzie intensywnie kształtowała się wówczas brazylijska odmiana architektury modernistycznej. To był również czas wielkiej fascynacji Zalszupina legendą brazylijskiego modernizmu: Oscarem Niemeyerem (1907–2012).
Zalszupin był pionierem wykorzystania sklejki i chromowanego metalu, a jego projekty szybko zyskały miano ikonicznych; dziś na aukcjach osiągają zawrotne ceny. Jego działalność objęła również grupę Forsa, Havea (przedmioty plastikowe) i Labo (sprzęt komputerowy). Od późnych lat 80. zajmował się głównie architekturą i sztukami pięknymi. Zmarł 17 sierpnia 2020 roku.
