Głęboka zieleń i przeskalowana porcelana stały się motywem przewodnim renowacji restauracji w Domu Tysiąclecia Węgier w Budapeszcie znajdującej się w secesyjnym budynku, pierwotnie wykorzystywanym na wystawę milenijną pod koniec XIX wieku.
House of the Hungarian Millennium
To budynek projektu Ferenca Pfaffa, który powstał z myślą o wystawie milenijnej upamiętniającej 1000-lecie ustanowienia państwa węgierskiego w 1886 roku. Potem przez dziesięciolecia secesyjny obiekt, znajdujący się w centrum parku miejskiego Városliget, funkcjonował jako miejsce spotkań mieszkańców stolicy Węgier, aby po upadku komunizmu popaść w całkowitą ruinę. Renowacja stała się możliwa dopiero w nowej rzeczywistości, gdy na horyzoncie pojawiły się unijne dotacje. Władze stolicy Węgier postanowiły wykorzystać nadarzającą się okazję i złożyły w Brukseli ogromny projekt (Liget Budapest to bodaj największy tego typu projekt rewitalizacji przestrzeni miejskiej w Europie), który zakłada stopniową rewitalizację całego parku wraz z odbudową historycznych obiektów oraz budową nowej infrastruktury.
Gruntownie odnowiony budynek oddano do użytku w październiku 2019 roku. Wisienką na torcie jest restauracja, której zaprojektowanie powierzono studiu Kissmiklos. Powstało miejsce niezwykłe, ozdobione unikalnymi dekoracjami z manufaktury porcelany Zsolnay.
Historia miejsca znanego jako Dom Tysiąclecia Węgier jest ściśle związana z historią Fabryki Porcelany Zsolnay. Oryginalne, pieczołowicie odrestaurowane dekoracje ceramiczne zdobią fasadę budynku. Pojawiają również się jako płytki i ozdoby w restauracji oraz w ogrodzie na fontannie.
Manufaktura Zsolnay
Była ona jedną z najbardziej znanych fabryk ceramiki nie tylko na terenie Austro-Węgier, ale i całej Europy. Jej początki sięgają połowy XIX wieku, ale założona w Peczu przez Miklósa Zsolnaya manufaktura prawdziwy rozkwit zaczęła przeżywać za czasów jego syna, Vilmosa. Z czasem za rozwój firmy odpowiadał też polski inżynier Tadeusz (Tádé) Sikorski, który poślubił córkę właścicieli Júlię.
Czas największego rozkwitu Zsolnay przypadł na przełom XIX i XX wieku. Głoszony wówczas postulat syntezy sztuk i odrodzenia rzemiosł zaowocował nie tylko włączeniem się artystów w projektowanie przedmiotów codziennego użytku. Przyczynił się także do zmian w obrębie stosowanych procesów technologicznych.
Okres secesji wiązał się również z intensywnym rozwojem ceramiki. Ze względu na plastyczność wykorzystywanego w jej produkcji tworzywa stwarzała doskonałe możliwości kreowania form odpowiadających stylowym preferencjom epoki. Te tendencje doskonale obrazuje manufaktura Zsolnay. Ich wyroby nie tylko odzwierciedlały popularną wówczas stylistykę (miękkie linie, niemal rzeźbiarskie formy, kwiatowo-organiczna ornamentyka), ale także, co szczególnie istotne, odznaczały się zastosowaniem innowacyjnych technologii.
O sukcesie Zsolnoy – obok wysmakowanych w formie obiektów będących dziełem wykształconych w Budapeszcie czy Wiedniu i związanych z fabryką projektantów – zadecydowało wprowadzenie m.in. techniki eosyny i pirogranitu. Pierwsza z nich nadawała przedmiotom iryzujący, metaliczny odcień. Druga, wykorzystywana do produkcji detali architektonicznych, wpływała na ich trwałość, wytrzymałość i odporność na działanie warunków atmosferycznych.
Dom Tysiąclecia Węgier jest dziś gospodarzem interaktywnej wystawy poświęconej tak zwanemu „złotemu wiekowi” Budapesztu. Odnosi się do lat 1867–1914, kiedy to miasto przeżywało rozkwit, było jedną z wiodących stolic Europy i tętniło życiem kulturalnym.
Lokalizacja: Olof Palme sétány 1, Park Városliget, Budapeszt.
Więcej na: www.millenniumhaza.hu, www.zsolnay.hu i www.kissmiklos.com
