Maison Louis Carré jest jednym z najstaranniej wykonanych prywatnych domów zaprojektowanych przez Alvara Aalto i jego żonę, a także jedynym budynkiem jego autorstwa we Francji. To modernistyczne sanktuarium łączy w sobie funkcję galerii sztuki i prywatnej rezydencji.
Jesienią 1956 roku, gwiazda modernistycznej architektury – Alvar Aalto otrzymał ciekawe zlecenie od znanego paryskiego marszanda i kolekcjonera Louisa i jego żony Olgi. Chcieli, aby zbudował im willę na dużej działce, w pobliżu francuskiej wioski Bazoches-sur-Guyonne, zaledwie 40 kilometrów na zachód od Paryża. Carré, który interesował się modernistyczną architekturą, pragnął domu, który z powodzeniem łączyłby funkcję galerii i prywatnego domu.
Już cztery lata później ukończono budowę jednego z najważniejszych prywatnych domów zaprojektowanych przez Alvara Aalto – Maison Louis Carré. W malowniczym wiejskim krajobrazie, w pobliżu Wersalu i Chartres stanęła modernistyczna willa z ogromnym spadzistym dachem wykonanym z niebieskiego łupka normandzkiego, fasadą z białej cegły, marmuru i lokalnego piaskowca – tego samego, z którego zbudowano katedrę w Chartres, oddaloną od Bazoches o dwadzieścia kilometrów.
Maison Louis Carré. Doświadczenie totalne
Oprócz projektu architektonicznego Aalto i jego druga żona Elissa umeblowali dom i zajęli się zagospodarowaniem terenu całej działki wraz z tarasami i nasadzeniami. Podobnie jak w wielu innych swoich pracach, Aalto stworzył tu kompletne dzieło sztuki, łącząc projekt budynku, ogrodu, mebli i wystroju wnętrz, które powstały specjalnie dla tego miejsca.
Ta długa droga nadaje willi wymiar sanktuarium. Aalto specjalnie umieścił dom na szczycie działki, zapewniając idealny widok na południe. Główną cechą jego bryły jest stopniowe opadanie dachu, który wygląda prawie jak przedłużenie wzgórza.
Podobnie jak Villa Mairea, którą Aalto ukończył w 1939 roku, Maison Louis Carré to rezydencja stworzona na potrzeby życia publicznego i prywatnego. Wchodząc przez główne wejście, goście od razu mają okazję podziwiać kolekcję dzieł sztuki, wyeksponowaną na specjalnie zaprojektowanej ścianie. Następnie są kierowani w dół szerokimi weneckimi schodami do salonu, w którym uwagą przyciąga lekka, organiczna krzywizna sufitu. Duże okna, które rozciągają się na całą długość ściany, zapewniają widok na zielone wzgórze i las. Inne przestrzenie publiczne domu to mała biblioteka połączona z salonem i jadalnia na przeciwległym końcu holu wejściowego.
Maison Louis Carré. Duch lat 50.
Aalto zaprojektował przestrzeń w taki sposób, że aby dotrzeć do najbardziej prywatnych części domu, trzeba przejść przez wiele warstw kolejnych pomieszczeń. Na przykład za ścianą służącą do wystawiania dzieł sztuki znajduje się korytarz prowadzący do części prywatnych, w tym sypialni i pokoi gościnnych.
Oddzielne sypialnie właścicieli zostały również bogato wyposażone i połączone z sauną fińską oraz kameralnym ogrodem osłoniętym od wiatru. Wznoszący się dach od strony kuchni, gabinetu i luksusowego pokoju gościnnego ukrywa także górną kondygnację mieszczącą cztery sypialnie, przeznaczone dla służby. Architekt pochylił się także nad zapleczem rezydencji, którą dopełnił garażem częściowo wtopionym w zbocze oraz basenem i budynkiem gospodarczym, które ukrył za domem.
Maison Louis Carré wyróżnia się dużą atencją dla detalu, jakości użytych materiałów, a także samej natury – drewniane sufity, żaluzje oraz fińska sauna w głównej sypialni zostały wykonane na miejscu przez fińskich stolarzy z drewna sosnowego przywiezionego z Finlandii. Otaczający ogród, z licznymi starymi drzewami został zaprojektowany przez Aalto za pomocą systemu „schodków z torfu”, podobnie jak w jego letniej rezydencji tzw. „Domu Eksperymentalnym”, na wyspie Muuratsalo.
Dom został ukończony w 1959 roku, ale prace wykończeniowe trwały w nim jeszcze dwa lata. Państwo Carré mieszkali w nim przez 18 lat. W 1996 roku został sklasyfikowany jako unikalny zabytek i od tej pory jest chroniony prawem. Jako jedynym zachowany budynek Aalto we Francji został otwarty dla publiczności w 2007 roku pod kierownictwem Stowarzyszenia Alvara Aalto, którego jest własnością. Zgodnie z przeznaczeniem, odbywają się tu wystawy sztuki nowoczesnej.
Alvar Aalto (1898–1976)
Był najbardziej znanym fińskim architektem swojego pokolenia. Jego twórczość obejmuje architekturę, meble, tekstylia i wyroby ze szkła, a także rzeźby i malarstwo. Nigdy jednak nie uważał się za artystę, twierdził, że malarstwo i rzeźba to „gałęzie drzewa, którego pniem jest architektura”.
Wczesna kariera Aalto przebiegała równolegle z szybkim wzrostem gospodarczym i industrializacją Finlandii w pierwszej połowie XX wieku.
Wielu jego klientów było przemysłowcami. Jego budynki, takie jak Sanatorium Paimio (1933), legendarna Villa Mairea (1939), kościół Trzech Krzyży w Vuoksenniskach (1958), a także Maison Louis Carré (1956-59) ucieleśniają mistrzowską grę organicznych brył, form i materiałów.
Faza czysto funkcjonalistyczna w twórczości Aalto trwała kilka lat, powstało wtedy Sanatorium Paimio (1929-1933). Aalto opierał swoją architekturę na zasadach przyjaznego użytkownikowi, funkcjonalnego projektowania.
Cechą charakterystyczną dzieł Alvara Aalto było traktowanie każdego budynku jako kompletnego dzieła sztuki – od rzutu, aż po meble i oświetlenie. W 1935 roku wspólnie z żoną Aino Aalto stworzył markę Artek, produkującą mebli i przedmioty codziennego użytku. Od lat pięćdziesiątych praktyka architektoniczna Aalto skoncentrowała się głównie na budynkach użyteczności publicznej, takich jak ratusz w Säynätsalo (1948-1952), Instytut Pedagogiczny Jyväskylä, Uniwersytet Jyväskylä (1951-1957) oraz Dom Kultura w Helsinkach (1952-1956).
