Artysta wśród dizajnerów i dizajner wśród artystów. Nie wiadomo kim Marek Cecuła jest bardziej. Dla mnie jeszcze dodatkowo nauczycielem, który poprzez swoją twórczość uwrażliwił mnie na kruche piękno ceramiki.
Ten rozkrok pomiędzy dwoma światami artysta-projektant doskonale widać na wystawie „Marek Cecuła – Polskie Projekty Polscy Projektanci” w Muzeum Miasta Gdyni, które pokusiło się o pokazanie retrospektywy najbardziej znanego polskiego ceramika. I uczyniło to w wyśmienity sposób, nie tylko gromadząc ogrom prac twórcy, ale też znakomicie dzieląc je na dwie główne nurty: sztukę oraz wzornictwo, a w ich ramach dodatkowo cykle, które są domeną Cecuły. – Ceramika jest dla mnie materiałem, w którym tworzę zarówno rzeźby, jak i formy użytkowe. Wzornictwo inspiruje sztukę i odwrotnie. Pracuję w cyklach: tworzę sobie jakiś kierunek, w którym podążam, wykorzystuję, buduję i rozwijam, dochodzę do etapu końcowego, zamykam etap i przechodzę do następnego. Dlatego w koim kierunku działania, w mojej kreatywności, w moich pracach jest taka różnorodność, tak dużo wariantów – opowiada ceramik. – Pracuję w sposób redukcyjny. W przyszłości większość naszych rzeczy będzie fabrykowana automatycznie, za pomocą komputera. Według mnie, należy dążyć do tego, aby współczesne formy nosiły w sobie walory humanistyczne czy wręcz duchowe.
Prace Cecuły prowokują odbiorcę i mobilizują go do poszukiwania odpowiedzi na pytanie: czy design może być sztuką? Pokazują, że granica między sztuką a designem, między pojęciami użytkowości a estetyki są płynne i niejednoznaczne. Wskazują również w jaki sposób ich odkrywanie może być inspirujące dla odbiorców. Retrospektywna wystawa artysty w Muzeum Miasta Gdyni ukazać ma fenomen działalności Marka Cecuły, jej wymiar zarówno międzynarodowy, uniwersalny, jak i lokalny, współczesny. Bo Marek Cecuła to człowiek instytucja. Nie tylko uznany na świecie artysta, ceramik, projektant przemysłowy, ale też pedagog, wykładowca i kurator. Urodził się 23 kwietnia 1944 roku w Częstochowie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Do 16. roku życia mieszkał w Kielcach, gdzie chodził do liceum plastycznego i w nim po raz pierwszy zetknął się z ceramiką artystyczną. Ceramiczną pasję rozwijał w Izraelu na kursach prowadzonych przez uznanych ceramików, m.in. Gduli Ogen i Jeana Mayersa. Po 12 latach przeniósł się do Brazylii, gdzie prowadził studio przy fabryce Shmidh Porcelain, by w 1976 osiąść w Nowym Jorku. Tam założył studio Modus Design oraz galerię Contemporary Porcelain. W latach 1985-2004 był dziekanem Wydziału Ceramiki w Parsons School of Design w Nowym Jorku, 2004-2010 profesorem gościnnym w National Academy of the Arts w Bergen. W 2012 roku otworzył Design Centrum Kielce, a rok później Ćmielów Design Studio. Jest profesorem w Royal College of Art w Londynie.
Podziwiam wystawę i nie mogę wyjść ze zdumienia, ile Marek Cecuła stworzył. I jak bardzo różnorodne jest to, co stworzył. Ale nadal czekam na więcej. Bo, jak Marek mawia, najbardziej ciekawe jest to, czego nie ma. Jeszcze nie ma.
***
Wystawa „Marek Cecuła – Polskie Projekty Polscy Projektanci” jest trzecią ekspozycją z cyklu dotyczącą polskiego projektowania organizowaną przez Muzeum Miasta Gdyni. Jego wyjątkowość stanowi fakt, że jak do tej pory jest jedynym wydarzeniem w Polsce cyklicznie ukazującym, poprzez monograficzne wystawy, dorobek polskich projektantów. – Stawiamy sobie za cel stworzenie atrakcyjnych wystawienniczo ekspozycji o dużym potencjale merytorycznym ukazującym w kompleksowym ujęciu problematykę współczesnego projektowania. Pragniemy „odczarować” i w prosty sposób opowiedzieć o pozornie niedostępnych pojęciach takich jak: wzornictwo przemysłowe, sztuka użytkowa i jej związek ze sztuką konceptualną. Naszą wystawą „Marek Cecuła – Polskie Projekty Polscy Projektanci” chcemy przybliżyć odbiorcom postać współczesnego projektanta i pokazać jego pracę; „wyrwać” go z pracowni i „oddać głos”, na przekór obiegowej opinii o hermetyczności i zamknięciu tego „dizajnerskiego” świata. W naszym cyklu pragniemy prezentować twórców różnych generacji, po to, by pokazać i uświadomić szerokiemu gronu odbiorców, że dobry, przemyślany projekt jest czymś ponadczasowym, uniwersalnym i stanowi ogromną wartość naszego dziedzictwa kulturowego – przekonują twórcy wystawy.
Wystawa „Marek Cecuła – Polskie Projekty Polscy Projektanci” (kuratorki: Anna Frąckiewicz, Weronika Szerle) czynna jest w Muzeum Miasta Gdyni (ul. Zawiszy Czarnego 1) do 30 października.
Więcej na: www.muzeumgdynia.pl, www.modusdesign.com, www.cmielowdesignstudio.wordpress.com i www.ceculamarek.com
