Od 7 stycznia 2025 roku pożary w Los Angeles pochłonęły ponad 12 tysięcy budynków. Ewakuowano tysiące osób, przynajmniej 24 uważa się za zmarłe. Suche warunki i silne wiatry niosą za sobą poważne zagrożenie – na liście zagrożonych są również ikony architektury.
Strażacy poczynili postępy w opanowywaniu pożarów Palisades i Eaton w Los Angeles, ale ostrzegają, że powrót silnych wiatrów w drugiej połowie tygodnia może sprawić, że ogień ponownie się rozprzestrzeni lub wybuchną nowe pożary.
Prezydent Joe Biden zapowiedział, że odbudowa pochłonie „dziesiątki miliardów” dolarów. Nie wszystko jednak da się odbudować.
Pożary w Los Angeles zagrożeniem dla ikon architektury
– Straciliśmy wszystko: 95% infrastruktury rancza, całą sztukę stworzoną przez Jirayra Zorthiana, scenę i most – pisała Julia Zorthian na stronie GoFundMe po zniszczeniu Zorthian Ranch. Ranczo, zaprojektowane w latach 40. przez Jirayra Zorthiana jako artystyczna przestrzeń i eksperymentalna farma, przyciągało twórców z całego świata.
Los Angeles może pochwalić się kolekcją jednych z najważniejszych na świecie ikon architektury XX wieku. Na jego mapie znajdują się m.in. inspirowany japońskim stylem dom Schindlera z lat 20. w West Hollywood, Case Study Houses z lat 40. i 50., które rozsiane są po wielu zagrożonych dzielnicach, oraz kultowy Eames House (Case Study House #8), ukończony w 1949 roku przez Charlesa i Ray Eamesów na północno-zachodnich obrzeżach Santa Monica.
Katie Horak z organizacji Docomomo US przyznała natomiast: – Nigdy wcześniej nie widziałam czegoś takiego. To wydarzenie na zawsze zmieni Los Angeles.
Zagrożone i zniszczone budynki
Poniżej prezentujemy spis najważniejszych obiektów, które zostały całkowicie zniszczone w rejonach dotkniętych zagrożeniem.
Aktualizowaną na bieżąco listę można znaleźć na stronie The Los Angeles Conservancy oraz Save Iconic Architecture.
Straty w Palisades (Pacific Palisades/Malibu/Santa Monica/Topanga):
Keeler House
Modernistyczny dom autorstwa Raya Kappe’a, wybudowany na wzgórzach z widokiem na kanion i wybrzeże, został zniszczony. Konstrukcja z betonu, szkła i drewna uchodziła za jedną z perełek modernistycznej architektury. Był to jeden z wielu projektów Kappe’a, które uległy zniszczeniu, w tym również Culbert House w Malibu.
Will Rogers Ranch
Historyczna posiadłość aktora Willa Rogersa w Pacific Palisades, obejmująca dom z 31 pokojami i stajniami, uległa zniszczeniu. – Rodzina Rogersów jest zdruzgotana stratą rancza – skomentowała Jennifer Rogers-Etcheverry, prawnuczka aktora.
Charles Moore’s Palisades Branch Library
Biblioteka Palisades autorstwa Charlesa Moore’a została całkowicie zniszczona.
Gladstones Restaurant
Restauracja Gladstones, którą planowano przekształcić według projektu Franka Gehry’ego, została pochłonięta przez płomienie.
The Benedict and Nancy Freedman House
Dom zaprojektowany przez Richarda Neutrę w 1949 roku dla dwóch scenarzystów został zbudowany głównie z drewna. Przez lata był przebudowywany, a podczas ostatniej modyfikacji wzbogacił się o nowy poziom. Został całkowicie zniszczony podczas pożaru.
Robert Bridges House
Dom zaprojektowany przez Roberta Bridgesa w stylu brutalistycznym, osadzony na masywnych filarach z betonu, również uległ zniszczeniu. Charakterystyczne wykończenie z kalifornijskiego sekwojowego drewna uczyniło go ikoną lokalnej architektury.
Straty w Eaton (Pasadena/Altadena/Sierra Madre):
Zorthian Ranch
Zaprojektowane przez Jirayra Zorthiana w latach 40. jako artystyczna przestrzeń i farma eksperymentalna. Większość infrastruktury, w tym dzieła sztuki oraz sceny i mosty, została zniszczona przez pożar.
Zane Grey Estate
Wybudowany w 1907 roku przez Myrona Hunta i Elmera Greya dom był określany jako jedna z pierwszych ognioodpornych konstrukcji w Altadenie. Niestety, całkowicie spłonął podczas pożarów.
Andrew McNally House
Rezydencja w stylu Queen Anne, zaprojektowana przez Fredericka L. Roehriga dla prezesa firmy Rand McNally. Drewniana konstrukcja z masywnymi rotundami była symbolem architektury końca XIX wieku.
Scripps Hall
Znana jako Pasadena Waldorf School. Trzypiętrowa budowla w stylu Craftsman była wpisana do Krajowego Rejestru Zabytków Historycznych. Konstrukcja z drewna i cegieł, ukończona w 1904 roku, została całkowicie zniszczona podczas pożaru.
