1 marca w Mediolanie rozpoczęło się XXII Triennale di Milano, jedno z najważniejszych, międzynarodowych wydarzeń poświęconych refleksji nad projektowaniem. Twórcy z kilkudziesięciu krajów mierzą się z tematem zaproponowanym przez kuratorkę tegorocznej edycji, Paolę Antonelli: Broken Nature: Design Takes on Human Survival. Zgodnie z hasłem przewodnim wydarzenia, autorzy ekspozycji szukają odpowiedzi na to, jak projektowanie może pomóc w odbudowaniu zerwanych więzi między człowiekiem a środowiskiem naturalnym. Instytut Adama Mickiewicza po raz drugi odpowiada za przygotowanie polskiego pawilonu. Tym razem zaprosił do współpracy zespół twórców: Agatę Szydłowską, Małgorzatę Gurowską i Macieja Siudę. Przygotowany przez nich projekt MYKOsystem znalazł się w kluczowym dla historii designu budynku, Muzeum La Triennale di Milano. Będzie można go tam oglądać aż do 1 września 2019 roku.
Za koncepcję tegorocznego Triennale odpowiada Paola Antonelli, główna kuratorka designu w Museum of Modern Art w Nowym Jorku. W temacie przewodnim wydarzenia Broken Nature: Design Takes on Human Survival kryje się krytyczna diagnoza designu inwazyjnego wobec natury oraz próba poszukania rozwiązań pozwalających myśleć o projektowaniu jako medium łączącym człowieka ze środowiskiem naturalnym (restorative design), w myśl filozofii głębokiej natury odbiegającej od perspektywy antropocentrycznej. Temat zachęca do poszukiwania rozwiązań projektowych, które pomogą przywrócić zerwane połączenia między człowiekiem a innymi gatunkami. To rówież próba wydobycia poprzez design podobieństw między systemami społecznymi i ekosystemami.
Polski projekt MYKOsystem poświęcony jest relacjom międzygatunkowym w kontekście projektowania. Jest to studium jednego materiału widzianego z perspektywy różnych gatunków. Tym materiałem jest drewno, a właściwie celuloza. Instalacja wpisuje się we współczesną refleksję na temat designu rozpatrywanego w kontekście systemów, a nie docelowych obiektów. Coraz częściej mówi się o tym, że projektowanie powinno obejmować cały cykl życia przedmiotu. Od chwili pozyskania na niego surowców, po etap jego rozpadu. W tym celu często podpatruje się sposoby działania organizmów oraz ekosystemów i próbuje je naśladować w wytwarzanych przez człowieka przedmiotach.
– MYKOsystem proponuje inne podejście do relacji międzygatunkowych. Zamiast naśladownictwa lub zaprzęgania do projektowania natury — włączenie jej procesów w cały cykl życia przedmiotu. Łączy się to z koniecznością utraty przez człowieka kontroli nad rzeczami, podzielenia się nimi – mówi Agata Szydłowska. MYKOsystem jest zatem projektem przedefiniowania nowoczesnych sposobów produkcji i uwzględnienia w nich współpracy z innymi gatunkami. Stąd zwrócenie się w kierunku królestwa grzybów, które nie tylko uczestniczą we wzroście drzew, lecz także są naturalnymi mistrzami rozkładu i biodegradacji.
Wystawa składa się z drewnianej instalacji, która odnosi się do tego, co pod ziemią (grzybnia i korzenie) i tego, co na ziemi (drzewo, człowiek i jego wytwory). Jej dwustronność zachęca do zmieniania perspektywy, spojrzenia pod nogi, a nawet zaglądania pod powierzchnię. Równorzędnym elementem ekspozycji są infografiki, animacja oraz druki, które przedstawiają koncepcję MYKOsystemu. Całości towarzyszy muzyka skomponowana przez Joannę Halszkę Sokołowską.
MYKOsystem to wspólny projekt Agaty Szydłowskiej, Małgorzaty Gurowskiej i Macieja Siudy. Agata Szydłowska to kuratorka, badaczka i wykładowczyni na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie. Interesuje się społecznymi i politycznymi kontekstami dizajnu. Ostatnio poprzez działania kuratorskie i refleksję humanistyczną szuka odpowiedzi na pytanie o projektowanie poza antropocentryzmem. Małgorzata Gurowska jest artystką wizualną, profesorką na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, autorką książek. Tworzy z myślą o uwzględnianiu perspektywy innych gatunków, zwłaszcza tych eksploatowanych i dyskryminowanych przez człowieka. Sztuka jest dla niej narzędziem interwencji i sprzeciwu. Maciej Siuda to architekt i wykładowca poznańskiej School of Form. Prezentował swoje projekty m.in. podczas Biennale Architektury w Wenecji w 2012 oraz w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku. Jego realizacje znajdują się m.in. w Hiszpanii, Włoszech, Indonezji, Nairobi i na Haiti. Do projektowania podchodzi w sposób interdyscyplinarny, współpracuje z humanistami, eksperymentuje i sięga po nietypowe materiały i rozwiązania.
Więcej na: www.culture.pl, www.brokennature.org i www.triennale.org
