Studio Plastique – założone w 2017 roku w Brukseli przez Theresę Bastek i Archibalda Godtsa, łączy dogłębne badania technologiczno-materiałowe z założonymi wcześniej intrygującymi scenariuszami. Duet skupia się na poszukiwaniu wspólnego celu dla projektantów i przedstawicieli dziedzin związanych z przemysłem czy technologią, po to, by wspólnymi siłami wprowadzać nowe rozwiązania pozytywnie wpływające na komfort naszego życia. Ich działania obejmują materiały, produkty, przestrzeń, wystawy, scenografię i doradztwo.
Cykl życia piasku
Projekt Common Sands (2016) bada sposoby wydobycia, przetwarzania, zastosowania piasku i produktów na jego bazie – jako jednego z podstawowych zasobów naszej cywilizacji. Główną bohaterką piaskowego projektu, który został pokazany na wystawie „Geo-Design: Junk. All That Is Solid Melts into Trash”, zrealizowanej na zlecenie Design Academy Eindhoven, była kuchenka mikrofalowa. Urządzenie wykorzystywane do podgrzewania jedzenia stało się punktem wyjścia do zbadania międzynarodowej produkcji i utylizacji śmieci z piasku krzemionkowego, czyli m.in. szkła oraz włókna szklanego. Stanowią one podstawowy materiał konstrukcyjny większości urządzeń elektronicznych, dlatego sprowokowały projektantów do próby zrozumienia, w jaki sposób wykorzystujemy nasze ziemskie zasoby oraz jak te tworzywa są złomowane.
Na wystawie duet przedstawił cykl życia mikrofalówki. Odwołując się do tradycyjnej techniki rysowania piaskiem, która w wielu kulturach opierała się na tworzeniu obrazów do religijnych rytuałów, wykonali medytacyjny rysunek z wykorzystaniem naturalnej krzemionki, by w symboliczny sposób uchwycić ją tuż przed ostatecznym przekształceniem w śmieci, jednocześnie ujawniając matrycę przepisów, materiałów oraz zmieniających się kulturowych i społecznych obyczajów oraz nawyków.
Owocem projektu są płytki – Forite, wykonane ze szklanych elementów wyrzuconych kuchenek mikrofalowych i piekarników. Spełniają one podobne funkcje, co płytki ceramiczne.
Studio Plastique wykonało je we współpracy z norweskim studiem architektonicznym Snøhetta i włoskim producentem terakoty Fornace Brioni, a cały proces ich powstawania wymagał trzech latach badań i eksperymentów. Szklany materiał został również wykorzystany do stworzenia kolekcji elementów wyposażenia wnętrz.
Projekt Common Sands postawił przed projektantami wiele wyzwań, z których największym były przepisy, ponieważ szkła nie wolno transportować i przetwarzać jego „odpadów” bez posiadania niezbędnych certyfikatów. Nie zapominajmy też o kosztach – próba ponownego wykorzystania materiału jest bardziej kosztowna i skomplikowana niż wydobycie i przetwarzanie materiałów naturalnych.
Prosto z lasu
Out of the Woods to z kolei projekt badający leśny ekosystem pod kątem potencjału materiałowego, przy czym pomija on traktowanie lasu jako źródło drewna, co jak wiemy, jest katastrofalne w skutkach. Projektanci przeanalizowali możliwości i potencjał wykorzystania żywicy jako spoiwa do opracowania nowego materiału łączącego „leśne resztki”, takie jak liście, igły, kora, ale też odpady poprzemysłowe, np. pył drzewny i odrzucone drewno.
Ten termoplastyczny materiał został przetestowany m.in. pod kątem wytrzymałości i możliwości obróbki, jest on też biodegradowalny. Tworzywo wykazuje również duży potencjał jako materiał w projektowaniu, dlatego został wykorzystany przez studio do zbudowania kolekcji prostych w formie pudełek inspirowanych skrzyniami transportowymi.
Zobaczyć promieniowanie
Flight Mode to nie tylko wizualizer, który świecąc, ostrzega nas o wzroście promieniowania na przykład smartfonów, ale także zestaw ekranów, koc i piżama. Projekt ma na celu zwiększenie świadomości ludzi na temat wpływu technologii bezprzewodowych na codzienne życie. Przedmioty te są wykonane z przędzy ekranującej, która działa jak klatka Faradaya – metalowy ekran mający chronić przed polem elektrostatycznym, oraz materiałów węglowych, które pochłaniają otaczające nas promieniowanie elektromagnetyczne.
Koc i piżama, dzięki zastosowaniu w nich specjalistycznych włókien, przynoszą ulgę osobom szczególnie wrażliwym na promieniowanie elektromagnetyczne lub wszystkim innym, którzy chcą po prostu odpocząć od towarzyszącego nam coraz częściej zjawiska promieniowania.
I dodaje: – Obecnie zbyt wiele produktów jest zaprojektowanych tak, aby funkcjonować przez kilka lat, ale sposób ich montażu nie odzwierciedla tego zamiaru. Materiały są coraz częściej sklejane, łączone lub mieszane ze sobą, co utrudnia ich efektywne rozdzielanie. Prowadzimy rozmowy z niektórymi z marek i mamy nadzieję na współpracę przy projektowaniu czegoś więcej niż tylko produktu (jak mikrofalówka), ale scenariusza, w którym każda ze stron (producent, projektant, konsument, władza, …) jest odpowiedzialna za to, co dzieje się z materiałami i energią użytymi w tym urządzeniu.
Studio Plastique stara się mieć wpływ na przemysł i współpracować z nim. W przypadku projektów takich jak Common Sands jest to absolutna konieczność, aby uwzględnić skalę przemysłową, ponieważ jest to kontekst, wokół którego obraca się cały projekt. Projektanci zwracają też uwagę na to, że niektóre z ich przedsięwzięć, np. Out of The Woods, dla odmiany wymagają zdecydowanie bardziej skromnego podejścia. Skala przemysłowa mogłaby okazać się katastrofalna w skutkach dla środowiska, doprowadzając do nadmiernej eksploatacji ekosystemu.
W projektach zawsze starają się tworzyć empatyczne scenariusze poprzez głębokie zrozumienie sił działających w grze i współpracować z nimi w celu znalezienia rozwiązań, które powodują zmiany w skali, jakiej wymaga projekt, proces produkcji materiału lub technika produkcji. Wierzą też, że w końcu pojawi się na świecie nowy rodzaj równowagi.
