Sztuka ukrywania

Zofia Sobolewska Ursic pokazuje, jak rzemiosło może być punktem wyjścia do nowoczesnych interpretacji meblarstwa. Jej serwantka, łącząc precyzję wykonania z subtelną grą światła i faktury, udowadnia, że w designie wartością jest nie tylko nowość, ale także twórczy dialog z przeszłością.

Takie podejście zapewniło jej projektowi zwycięstwo w II edycji Programu Kunszt, organizowanego przez Fundację Rodziny Staraków. Uczestnicy konkursu mieli za zadanie stworzenie funkcjonalnego dzieła sztuki użytkowej – zamykanego mebla przeznaczonego do przechowywania i organizacji przedmiotów.

– Relacja między człowiekiem a sprzętem ma niezwykłą moc redefiniowania przestrzeni i zmieniania funkcji pomieszczeń – podkreśla Piotr Korduba, historyk sztuki i członek Kapituły Konkursowej. – Bardzo często to właśnie przedmioty do przechowywania kształtują sposób, w jaki organizujemy wnętrza. Od zawsze wkładano ogromny wysiłek w tworzenie obiektów, które mają nie tylko funkcję użytkową, ale także „wnętrze” i „duszę” – jak serwantka Zofii Sobolewskiej.

Magazyn Design Alive

NR 51/2025 UWAŻNOŚĆ

ZAMAWIAM

NR 51/2025 UWAŻNOŚĆ

Magazyn Design Alive

ZAMAWIAM

ICONS 2024 WYDANIE URODZINOWE

Praca nad serwantką trwała dziesięć miesięcy. Projektantka przez dwa lata czekała na możliwość nauki intarsji słomą w prestiżowym atelier w Paryżu, prowadzonym przez Lison de Caunes – wnuczkę André Groulta, mistrza tej techniki w okresie art déco. To właśnie tam opanowała warsztat, który pozwolił jej stworzyć zwycięski projekt.

– Najpierw zanurzyłam się w technice, a dopiero potem pojawił się pomysł na serwantkę – mówi Zofia Sobolewska Ursic. – Chciałam połączyć tradycyjną metodę zdobienia z surowością drewna, a jednocześnie nadać całości współczesny wyraz.

Zofia Sobolewska Ursic

Kunszt w każdym detalu

Głównym elementem dekoracyjnym mebla jest intarsja słomą – wywodząca się z ludowego rękodzieła metoda zdobnicza, która w baroku zaczęła podbijać salony. Wykorzystanie tego materiału nadaje powierzchni organiczny, lekko połyskujący charakter, zmieniający się w zależności od kąta padania światła.

Zofia Sobolewska Ursic użyła żytniej słomy sprowadzanej ze specjalnej uprawy – gatunki rosnące w Polsce miały zbyt gęsto rozmieszczone „kolanka”.

Precyzyjna dekoracja została zestawiona z litym drewnem poddanym ręcznej obróbce z wykorzystaniem tradycyjnych narzędzi stolarskich, takich jak stare strugi czy dłuta. Dzięki temu uzyskano interesującą grę faktur – gładką, połyskliwą powierzchnię słomy, której naturalny wosk nadaje subtelny połysk, oraz surowość litego drewna, obrabianego zgodnie z dawnymi, ludowymi metodami.

Zofia Sobolewska Ursic

Serwantkę zdobią bratki – motyw nawiązujący do twórczości Wyspiańskiego, który projektantka przekształciła w surrealistyczną wariację nowej ludowości. Z kwiatów spoglądają oczy, a postrzępione liście przypominają dłonie.

W projekcie istotną rolę odgrywają również detale, takie jak „frędzle” wykonane z naturalnych snopków słomy, będące reinterpretacją korzeni bratków. Uwagę przyciąga także czarna noga mebla – fragment powalonego dębowego pnia, znalezionego przez projektantkę w lesie, oraz żłobione listwy pochodzące z ponadstuletniej balustrady schodów, uratowanej przed utylizacją.

Sztuka ukrywania

Serwantka Zofii Sobolewskiej Ursic to nie tylko mebel, ale także przemyślny koncept funkcjonalnego ukrywania.

– Sposób wykonania serwantki sugeruje, że w środku kryje się coś cennego – zauważa Ewa Klekot, antropolożka kultury. – To kunsztowne ukrywanie, które samo w sobie przyciąga i zatrzymuje spojrzenie. A jeśli potrafimy to zrobić, jesteśmy mistrzami chowania.

Zwycięski mebel będzie prezentowany na wystawie sztuki i designu kolekcjonerskiego Nomad w St. Moritz, pod skrzydłami galerii Craftica.

Program Kunszt – przestrzeń dla nowego rzemiosła

Program Kunszt, w ramach którego powstała serwantka, to inicjatywa wspierająca twórców na styku designu i rzemiosła artystycznego.

– Zachęcamy artystów do eksplorowania granic pomiędzy tym, co ukryte, a tym, co widoczne – tłumaczy Ewa Klekot. – Twórcy mają pełną dowolność w zakresie materiałów i technik, co pozwala na łączenie tradycyjnych metod rzemieślniczych z nowoczesnymi rozwiązaniami.

Obok Zofii Sobolewskiej Ursic, w gronie finalistów programu Kunszt 2024 znaleźli się Maciej Jelski z projektem Kabinetu NH_3 oraz Konstanty Stajniak z obiektem Szuflandia.

Ogłoszono już hasło III edycji programu: „Zasłona/Odsłona”, które skupi się na relacji między tym, co ukryte, a tym, co eksponowane w przestrzeni.

Zapisz się do newslettera!

Powiązane artykuły: